مته نودسن، معاون نماینده دبیرکل سازمان ملل در افغانستان، روز چهارشنبه، هفدهم فروردین (۶آوریل)، در سخنرانی‌ خود در موسسه امور بین‌الملل و اروپا، گفت که وضعیت و نوع حکومت‌داری طالبان هنوز نامعلوم است و ما دریافته‌ایم که تصمیم‌های طالبان نه در کابینه این گروه که در جای دیگری از ساختار طالبان اتخاذ می‌شود. او وضعیت موجود در افغانستان تحت سلطه طالبان را خلاف انتظارهای جامعه بین‌المللی تعریف کرد.

معاون نماینده دبیرکل سازمان ملل که از طرف دفتر معاونت سازمان ملل در افغانستان (یوناما) در وبیناری در مورد وضعیت افغانستان، صحبت می‌کرد، گفت که طالبان تقریبا در همه موارد خلاف آنچه به جامعه جهانی وعده داده بود و جامعه جهانی توقع داشت، عمل کرد.

او تصریح کرد: «با گذشت نزدیک به هشت ماه از تسلط طالبان بر افغانستان، روند تصمیم‌گیری در ساختار گروه طالبان هنوز نامشخص است؛ زیرا هیچ‌گونه سیستم مشخصی برای حکومت‌داری وجود ندارد.» او همچنان خاطر نشان کرد که کابینه طالبان یک ساختار بسته و محدود به مردان آن هم مردانی با پیشینه آموزش‌های دینی است که بدون شک کاربردی نیست.

مته نودسن به عهدشکنی‌های طالبان اشاره کرد و گفت: «طالبان در آغاز، عفو عمومی اعلان کرد؛ اما به وضوح دیدیم که نظامیان پیشین، فعالان اجتماعی و حقوق بشری و خبرنگاران را تهدید و شکنجه کردد یا به قتل رساند.»

او به فشار شدید طالبان بر رسانه‌ها اشاره کرد و افزود: «جامعه جهانی مسئول است که در زمینه دفاع از رسانه‌ها در افغانستان کار کند.»

نودسن بسته ماندن مدرسه‌های دخترانه هم را یک نقطه تاریک دیگر در تصمیم‌های طالبان دانست و گفت: «جامعه جهانی پیش از این به طالبان گوشزد کرده بود که دسترسی دختران به تحصیل یکی از گام‌های اساسی برای کسب مشروعیت است. اما طالبان این هشدار را نادیده گرفت.»

او خاطرنشان کرد که با توجه به گزارش دیده‌بان حقوق بشر، ۸۷ درصد مردم افغانستان با آموزش برابر دختران و پسران بدون تفکیک و تبعیض جنسیتی موافق‌اند. او تصریح کرد: «این نشان می‌دهد که تصمیم طالبان منعکس‌کننده دیدگاه مردم افغانستان نیست.»

طالبان در حالی که تا اول فروردین همچنان وعده می‌داد مدارس برای دختران و پسران در سرتاسر افغانستان باز خواهند شد، در سوم فروردین، هم‌زمان با آغاز سال تحصیلی جدید، دستور بسته ماندن مدارس دخترانه برای کلاس‌های هفتم تا دوازدهم را صادر کرد. نماینده معاون دبیرکل سازمان ملل در کابل نیز با اشاره به این موضوع تاکید کرد که بستن مدارس دخترانه دسترسی زنان به حقوقشان را محدود می‌کند و در وضعیت نسل آینده این کشور تاثیر شدیدی می‌گذارد. او گفت: «در صورت بسته ماندن مدارس دخترانه، نسل آینده زنانی بی سواد و ناتوان خواهند بود و چرخه فقر در افغانستان وسیع‌تر خواهد شد.»

نودسن نبود امکان دسترسی مردم به عدالت را هم از چالش‌های بزرگ در افغانستان برشمرد و گفت: «از آنجا که طالبان برای جایگزینی افراد خود در پست‌ها، ساختارهای قضایی را منحل کرده‌، در حال حاضر، هیچ کادر متخصصی در ساختار قضایی افغانستان وجود ندارد و دسترسی مردم به عدالت به‌شدت محدود شده است.»

در همین حال، علاوه بر نبود امکانات دسترسی به عدالت، آموزش، بهداشت و کار، نبود امنیت کافی نیز از معضلات افغانستان به شمار می‌رود. در حالی که طالبان از همان آغاز تاکنون، همواره بر تامین امنیت سراسری در افغانستان تاکید می‌کند، نمایندگی سازمان ملل در افغانستان وضعیت امنیتی در افغانستان را نگران‌کننده می‌خواند.

مته نودسن در بخشی از سخنرانی‌ خود در مورد وضعیت امنیتی افغانستان، گفت: «میزان امنیت در افغانستان هنوز خیلی پایین است. در حالی که طالبان ادعا می‌کند فعالیت‌های داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در افغانستان را کنترل کرده، هنوز هم گروه داعش حملاتی در افغانستان ترتیب می‌دهد و در نقاط مختلف این کشور نابسامانی امنیتی وجود دارد.»

او تاکید کرد که وضعیت موجود در افغانستان بدون شک به تروریسم جهانی ربط دارد و امنیت همسایه‌های افغانستان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

معاون نماینده دبیرکل سازمان ملل در کابل ماموریت یوناما در افغانستان در وضعیت موجود را ضروری دانست و گفت: «ما متعهدیم که در چنین وضعیتی، ماموریتمان در افغانستان را با دقت ادامه دهیم.» او از رهبران طالبان خواست دست از خشونت و نقض حقوق بشر بردارند و موارد نقض حقوق بشر در افغانستان را با جدیت پیگیری کنند.